Θυμάμαι το καλοκαίρι μονοπωλούσε τις εκπαιδευτικές συζητήσεις η απόφαση να κληρώνεται ο σημαιοφόρος στην Ε΄ Δημοτικού από το σύνολο των μαθητών της τάξης. Για να είμαι ειλικρινής το θεωρούσα και το θεωρώ ασήμαντο θέμα. Πάρα ταύτα, συμμετείχα κι εγώ σε αρκετές από αυτές τις συζητήσεις.
Το κίνητρό μου δεν ήταν πολιτικό· δεν επιθυμούσα να υποστηρίξω την κυβέρνηση. Ήταν βαθύτερο: δεν μου άρεσε ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζαν τον μαθητή που τεμπελιάζει όσοι διαφωνούσαν με την κυβερνητική πολιτική.
Όλη αυτή η αντιμετώπιση κάποια στιγμή μου θύμισε τα κόμικς της Μάρβελ. Εκεί όπου ο κακός πρέπει να τιμωρηθεί από τον καλό, μιας και δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική. Δεν νομίζω σε κανένα κόμικς κάποιος κακός να μετάνιωσε και να επιχείρησε να επανορθώσει. Παρουσιάζονται όλοι αδιόρθωτοι και το μόνο που τους αξίζει είναι η παραδειγματική τιμωρία.
Μόνο που εδώ έχουμε να κάνουμε με παιδιά και όχι με εγκληματίες. Το πραγματικό ερώτημα, επομένως, είναι αν διορθώνεται η κατάσταση από τον εκπαιδευτικό. Η γνώμη μου είναι ότι δεν είναι εγγενές χαρακτηριστικό του μαθητή, μα σύμπτωμα το οποίο οφείλει να αντιμετωπίσει ο εκπαιδευτικός με επιστημονικό τρόπο· να αναζητήσει τις αιτίες και να επιχειρήσει να το διορθώσει. Προφανώς, αυτό δεν μπορεί να το πετύχει πάντα, αλλά αξίζει τον κόπο.
Συνήθως, αιτία είναι η αδυναμία του μαθητή να ανταποκριθεί στο μάθημα, όποιος κι αν είναι ο λόγος: φτώχεια, οικογένεια, μαθησιακές δυσκολίες, αυτισμός, υπερκινητικότητα (στη σελίδα 16 θα δείτε έναν αναλυτικό κατάλογο των αιτιών της χαμηλής επίδοσης των μαθητών). Αντίθετα με ό,τι πιστεύουμε, αν ένας μαθητής δεν τα καταφέρνει στο σχολείο, τον ενοχλεί, αφού φοβάται μήπως χαρακτηριστεί ανόητος. Ο πιο εύκολος τρόπος να γλιτώσει είναι να προσποιηθεί τον τεμπέλη.
Αν δεις την τεμπελιά από αυτήν την οπτική γωνία συνειδητοποιείς ότι με τη τιμωρία παίζεις το παιχνίδι του μαθητή. Επιβεβαιώνεις σε όλη την τάξη ότι είναι τεμπέλης, πετυχαίνεις δηλαδή αυτό που εναγωνίως προσπαθεί να αποδείξει όλο αυτόν τον καιρό, και φυσικά συνεχίζει να τεμπελιάζει...
Ο μόνος τρόπος για να σπάσει ο φαύλος κύκλος είναι να γευτεί ο μαθητής την επιτυχία. Δεν είναι απλό και όσο περνούν τα χρόνια γίνεται δυσκολότερο. Θέλει πολλές γνώσεις, πολλή προσπάθεια, πολλή υπομονή. Δεν θα το καταφέρεις πάντα. Ωστόσο, και μία μόνο φορά να το πετύχεις, είναι καλύτερο από την απόλυτη αποτυχία της τιμωρίας.
Σχόλια