Ένα βράδυ σε μια έξοδο στον στρατό κουβέντιαζα με έναν γιατρό για την ορθογραφία κάποιων λέξεων. Διαφωνούσαμε για ένα σημείο που δεν το θυμάμαι τώρα. Θυμάμαι όμως καλά πως κάποια στιγμή αγανάκτησα και του είπα: «Η γραμματική είναι δημιούργημα του ανθρώπου και όχι θέσφατο. Αλλάζουν τα πράγματα, δε μένουν τα ίδια. Αλλιώς τι σόι επιστήμη είναι η γλωσσολογία!». Από τότε συναντώ συνέχεια αυτήν την αντίληψη· τη Γραμματική σαν ένα δημιούργημα στατικό, ένα ιερατικό κείμενο, το οποίο όλοι πρέπει να ακολουθούμε πιστά.
Και οι ειδικοί δυστυχώς καλλιεργούν αυτήν την άποψη. Συνεχώς νουθετούν το κοινό για τους ορθούς τρόπους γραφής κρύβοντας την ουσία της επιστήμης: την αλλαγή. Είναι θεμιτό να υπάρχουν διαφωνίες όχι μόνο για τη δημιουργία του σύμπαντος αλλά και για τη γραμματική. Ενώ συμφωνούμε όλοι στα περισσότερα γραμματικά ή ορθογραφικά φαινόμενα –π.χ. δε θα κλίνει κανένας ο Γιάννης, του Γιαννάκη ή δε θα γράψει κε–, υπάρχουν και σημεία έντονης διαφωνίας όπως το θέμα του τελικού ν. Η λύση δεν έγκειται στη δημιουργία μιας ενιαίας εθνικής γραμματικής. Η ίδια η φύση της επιστήμης αλλά και η αέναη εξέλιξη της γλώσσας το αποκλείει. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αρχίσουμε να διδάσκουμε στα σχολεία τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν οι επιστήμονες που μελετούν τη γλώσσα. Τότε οι μαθητές θα καταλάβουν ότι είναι αναπόφευκτες οι διαφωνίες για τα γλωσσικά φαινόμενα, αλλά και ότι οι ίδιοι οφείλουν να πάρουν μια θέση η οποία δε χρειάζεται να ταυτίζεται με την άποψη της πλειοψηφίας της επιστημονικής κοινότητας. Απλώς πρέπει να έχουν τεκμηριωμένη άποψη.
Και οι ειδικοί δυστυχώς καλλιεργούν αυτήν την άποψη. Συνεχώς νουθετούν το κοινό για τους ορθούς τρόπους γραφής κρύβοντας την ουσία της επιστήμης: την αλλαγή. Είναι θεμιτό να υπάρχουν διαφωνίες όχι μόνο για τη δημιουργία του σύμπαντος αλλά και για τη γραμματική. Ενώ συμφωνούμε όλοι στα περισσότερα γραμματικά ή ορθογραφικά φαινόμενα –π.χ. δε θα κλίνει κανένας ο Γιάννης, του Γιαννάκη ή δε θα γράψει κε–, υπάρχουν και σημεία έντονης διαφωνίας όπως το θέμα του τελικού ν. Η λύση δεν έγκειται στη δημιουργία μιας ενιαίας εθνικής γραμματικής. Η ίδια η φύση της επιστήμης αλλά και η αέναη εξέλιξη της γλώσσας το αποκλείει. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αρχίσουμε να διδάσκουμε στα σχολεία τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν οι επιστήμονες που μελετούν τη γλώσσα. Τότε οι μαθητές θα καταλάβουν ότι είναι αναπόφευκτες οι διαφωνίες για τα γλωσσικά φαινόμενα, αλλά και ότι οι ίδιοι οφείλουν να πάρουν μια θέση η οποία δε χρειάζεται να ταυτίζεται με την άποψη της πλειοψηφίας της επιστημονικής κοινότητας. Απλώς πρέπει να έχουν τεκμηριωμένη άποψη.
Σχόλια